حکم چیست و معیار های تشخیص آن
وقتی می شنویم که دادگاه در پرونده ای حکمی صادر می کند ، از واژه حکم معنایی که به ذهن می رسد این است که دادگاه تصمیمی در مورد ماهیت دعوا و نتیجه آن گرفته است . این معنای عرفی با معنای حقوقی حکم تقریبا مشابه است . مطابق تعریف قانونگذار از حکم ، چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن باشد ، " حکم " نامیده می شود ؛ در غیر این صورت ، باید آن را " قرار " نامید .
آرائی که توسط دادگاهها صادر می شوند ، به دو نوع قابل تقسیم اند . دسته اول احکام هستند و دسته دوم قرارها می باشند . بخش مهمی از تصمیماتی که توسط دادگاه صادر می شوند را احکام تشکیل می دهند . در واقع اصلی ترین هدف خواهان از اقامه دعوی در دادگاه این است که در رابطه با دعوایی که در دادگاه مطرح کرده است حکم صادر شود و دادگاه با صدور این احکام ، نتیجه دعوای ترافعی که بین طرفین مطرح شده را مشخص می کند و به موجب آن خصومت طرفین پایان می یابد و وظیفه دادگاه در خصوص رسیدگی به پرونده نیز پایان پیدا می کند . مطابق قانون آیین دادرسی مدنی ، انواع احکام دادگاه ها را می توان به حکم اعلامی و حکم تأسیسی ، حکم حضوری و حکم غیابی ، حکم نهایی و غیر نهایی و حکم قطعی و غیر قطعی تقسیم بندی نمود .
